Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

Λοιπόν, ανα πενταετία με πίανει μια αγωνία, μια ανησυχία θα 'λεγα ότι δεν έχω ασχοληθεί όπως θα έπρεπε με τους έλληνες κλασσικούς συγγραφείς. Κάθε τόσο ανακαλύπτω - με μεγαλη καθυστέρηση- κυρίως ξένους συγγραφείς, πότε ευρωπαίους, πότε λατινοαμερικανούς, πότε ασιάτες και διαβάζω μετά μανίας τα μεταφρασμένα έργα τους. Ενώ οι έλληνες κλασσικοί παραμένουν πάντα άγνωστοι. Τόσο κοντινοί, τόσο οικείοι αλλα ταυτόχρονα και τόσο μακρινοί! Ολόκληρη η αρχαιοελληνική λογοτεχνία για εμάς τους έλληνες ...άγνωστη γη! Πως το καταφέραμε αυτό; πως δημιουργήθηκε αυτή η αποξένωση και το δέος; Φταίει η σχολαστική, μουχλιασμένη, αποξηραμένη και αποστειρωμένη διδασκαλία τους στα σχολεία; Φταίει όλο το άγονο πνεύμα της προσπάθειας να γραπωθούμε από τους αρχαίους "ημών" προγόνους για να αποδείξουμε ότι αξίζουμε και εμείς κάτι; Δεν ξέρω..
Γεγονός είναι, τουλάχιστον για μένα, ότι τα αρχαία κλασσικά έργα δεν τα είδα ποτέ σαν αναγνώσματα. Ίσως γιατί δεν είχα "πέσει" σε καλή μετάφραση που να με βάλει σε αυτόν τον αρχαίο κόσμο που έσφυζε από ζωή, πνεύμα, χιούμορ και χωρίς να με αγχώνουν ταυτόχρονα οι συντακτικές αναλύσεις (τι θέλει να πει ο ποιητής;)
Έτσι λοιπόν μετά από Οδύσσεια, Ιλιάδα, τραγωδίες, κωμωδίες ξανα(;) διάβασα το Συμπόσιο του Πλάτωνα! Το ερωτηματικό στο ξανα το έβαλα γιατί όταν είχα διαβάσει το σκληρόδετο τόμο Πλάτωνος Άπαντα (μετάφραση στην καθαρεύουσα) είχα την αίσθηση ότι μόλις το τελειώσω θα πρέπει να εξεταστώ στην κεντρική ιδέα, στη γραμματική... στην αττική σύνταξη κλπ.
Άκου τώρα στόρι που παίζει στο βιβλίο: Στο σπίτι του Αγάθωνα (που μόλις έχει κερδίσει τους τραγικούς αγώνες με την πρώτη τραγωδία του) έχει μαζευτεί όλη η αφρόκεμα των διανοούμενων της Αθήνας. Φαντάσου τώρα ένα κόμοδο λίβινγκρουμ της εποχής με ανάκλινδρα, αμφορείς, δούλους  κλπ. στο οποίο είναι αραγμένοι ο Σωκράτης βεβαίως, με τον πιστό του μαθητή Αριστόδημο, ο Αριστοφάνης, ο Αλκιβιάδης, ο Φαίδρος, ο γιατρός Ευρυξίμαχος, ο Παυσανίας (εραστής του Αγάθωνα) και μερικοί ακόμα που δεν αναφέρονται. Μισοξαπλωμένοι δύο-δύο σε κλίνες, τοποθετημένες γύρω - γύρω στο δωματιο, τρώνε στην αρχή από τα μικρά τραπεζάκια που βρίσκονται μπροστά σε κάθε κλίνη. Κι αφού τελειώσει αυτό το πρώτο και σύντομο μέρος του συμποσίου (δείπνον ή συνδειπνον), περνούν με σπονδές και παιάνες, στο δεύτερο και κυριότερο μέρος (πότος ή σύμποτος). Αποφασίζουν να πιουν λίγο μόνο και να μιλήσει ο καθένας με τη σειρά του για τον Έρωτα, πλέκοντας το εγκώμιο του θεού αυτού. Οι λόγοι τους περίτεχνοι, άλλοι γεμάτοι φιλολογικά σχόλια, άλλοι διασκεδαστικοί, γεμάτοι πνεύμα (όπως του Αριστοφάνη). Υπάρχει σαφής διαφοροποίηση τόσο στο ύφος όσο και στο περιεχόμενο του λόγου του κάθε προσώπου.
Τελευταίος μιλάει για τον Έρωτα ο Σωκράτης. Στην αρχή παίζει με τους άλλους, σαν τη γάτα με το ποντίκι. Είναι σαν να τον βλέπουμε να το διασκεδάζει, κοιτάζοντας με τα πανέξυπνα λαμπερά μάτια του πότε τον έναν και πότε τον άλλον. Με γρήγορες, συνεχείς ερωτήσεις - απαντήσεις προετοιμάζει το κατάλληλο κλίμα και όταν τους έχει οριστικά επιβληθεί, πηγαίνοντάς τους απο δω και απο κει και υποχρεώνοντάς τους κάθε τόσο να παραδέχονται ό,τι θέλει αυτός, περνάει στhν αναδιήγηση του διαλόγου του με τη μάντισσα Διοτίμα και του τελικού μονολόγου της.
Μου έκανε εντύπωση η δροσιά των διαλόγων, τα χαρούμενα πονηρά πειράγματα μεταξύ τους, οι υπαινιγμοί κλπ. Ίσως αισθάνομαι ζήλια που δεν βρίσκομαι εκεί, στην Αθήνα εκείνης της εποχής μέσα σε αυτή τη πνευματώδη παρέα, που συγκεντρωνόταν κάθε βράδυ, πότε στο σπίτι του ενός και πότε του άλλου, και στο ημίφως των λυχναριών, γεμάτοι ενθουσιασμό και έρωτα συζητούσαν ό,τι τους απασχολούσε. Τώρα ότι νομίζουμε ότι μας απασχολεί μας περιβάλλει απειλητικό από ένα άλλο ημίφως, αυτό της τηλεόρασης ή του monitor!

1 σχόλιο:

  1. Σάββα, αν θες να σου κάνω σχόλιο γράψε κάτι καινούργιο παιδί μου! τι να σχολιάσω τους αρχαιοελληνικούς τραγικούς και συγγραφείς??? βάλε κανά ποστάκι τι εξελίξεις έχουμε στο σήριαλ Ζέτα-Χατζηγιάννη??? ή τουλάχιστον ανάρτησε φωτο από το καναρίνι σου για να σχολιάσω πόσα φτερά του έφυγαν!!! Α, τουλάχιστον να σχολιάσω κάτι σοβαρό: α) έχεις ωραίο background και β) μήπως είναικαλύτερα να έχουν συνέχεια απεργία τα ΜΜΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ και να μη μας παίρνουν τα μυαλά? και κάτι τελεταίο: που θα πάμε το Πάσχα???? φιλάκια

    ΑπάντησηΔιαγραφή