Μου κάνει πάντα εντύπωση να ανακαλύπτω -και να επιβεβαιώνω- ότι τα προβλήματα που συναντούμε στη ζωή μας, σαν προσωπικότητες ή και σαν κοινωνίες συνολικά, είναι στη βάση τους, διαχρονικά, πάντα τα ίδια! Διαβάζω σε ένα απόσπασμα από το προσωπικό ημερολόγιο του Μπωντλαίρ (C. Baudelaire) που εκδόθηκαν στο βιβλίο του "Η Ξεγυμνωμένη καρδιά μου". Με εντυπωσιάζουν οι ομοιότητες στη σκέψη των ανθρώπων αλλά και της κατάστασης της κοινωνίας, σε μια εποχή που απέχει αρκετά από τη δική μας, και με συναρπάζει ο λόγος αυτού του ιδιαίτερα χαρισματικού ανθρώπου, απολαύστε: "Ο κόσμος πάει προς το τέλος του. Ο μόνος λόγος για τον οποίο θα μπορούσε να διαρκέσει ακόμα, είναι ότι υπάρχει. Πόσο όμως ο λόγος αυτός είναι αδύναμος, αν συγκριθεί με όλους εκείνους τους λόγους που προαναγγέλουν το αντίθετο, ιδιαίτερα τούτος εδώ: Τι άλλο απομένει να κάνει ο κόσμος που βρίσκεται κάτω από τον ουρανό; Γιατί υποθέτοντας ότι θα συνεχίσει να υπάρχει υλικά, θα ήταν άραγε αυτό μια ύπαρξη άξια του ονόματός της και του Ιστορικού Λεξικού; Δεν λέω ότι ο κόσμος θα καταφύγει στις προχειρότητες και στη κωμική αναταραχή των Δημοκρατιών της Νότιας Αμερικής - ή ότι, ίσως, γυρίσουμε ξανά σε άγρια κατάσταση, να αναζητήσουμε τη τροφή μας με το τουφέκι στο χέρι, Όχι- Γιατί αυτές οι περιπέτειες θα προϋπέθεταν πάλι μια ορισμένη ενεργητικότητα, μι αορισμένη ενεργητικότητα, απόμακρη ηχώ των πρώτων αιώνων. Νέο παράδειγμα, και νέα θύματα των αμείλικτων ηθικών νόμων: θα πεθάνουμε από αυτό με το οποίο νομίσαμε ότι θα ζούσαμε. Ο μηχανικός πολιτισμός θα μας έχει τόσο αμερικανοποιήσει, η πρόοδος θα έχει ατροφήσει μέσα μας όλο το πνευματικό μας τμήμα, που τίποτε, από όλα τα αιμοχαρή, ιερόσυλα ή αντιφυσικά ονειροπολήματα των Ουτοπιστών , δεν θα μπορεί να συγκριθεί με τα πραγματικά τούτα αποτελέσματα. Ζητώ από κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο να μου δείξει τι υπάρχει ακόμα από τη ζωή. Για τη θρησκεία, νομίζω είναι περιττό να μιλήσω, και να αναζητήσω τα λείψανά της, αφού το μόνο, ίσως, σκανδαλώδες πια, στον χώρο αυτόν, είναι να μπεις στον κόπο να αρνηθείς τον Θεό. Η ιδιοκτησία είχε ήδη στη πράξη εξαφανισθεί με την κατάργηση του προνομίου της πρωτοτοκίας. Θα έρθουν όμως οι καιροί όπου η ανθρωπότηα, ίδιος δράκος εκδικητής, θα αρπάξει το τελευταίο τους κομμάτι, από εκείνους που πιστεύουν ότι νομίμως το έχουν κληρονομήσει από τις επαναστάσεις. Κι ακόμα και αυτό δεν θα είναι το ύψιστο Κακό.
Η ανθρώπινη φαντασία μπορεί να συλλάβει, χωρίς πολλή δυσκολία, Δημοκρατίες ή άλλα κοινοκτημονικά κράτη, άξια για κάποιες δόξες, αν διοικούνται από άγιους ανθρώπους, από ορισμένους αριστοκράτες. Όμως η παγκόσμια καταστροφή, ή η παγκόσμια πρόοδος, δε θα επιτευχθεί κυρίως μέσω των πολιτικών θεσμών. Λίγη σημασία έχουν για μένα οι λέξεις. Θα επιτευχθεί με τον ευτελισμό της καρδιάς. Χρειάζεται τάχα να πω ότι η λίγη πολιτική που θα απομείνει, θα κινείται με δυσκολία μέσα στο σφικταγκάλιασμά της από τη γενική κτηνωδία, και ότι οι κυβερνώντες θα αναγκασθούν , για να διατηρηθούν στην εξουσία, και να διατηρήσουν κάποιο, φάντασμα έστω, τάξης, να προσφύγουν σε μέσα τέτοια , τα οποία θα έκαναν να φρικιά η σημερινή, σκληρότατη ήδη ωστόσο, ανθρωπότητα; - Τότε, ο γιος θα δραπετεύσει από την οικογένεια, όχι στα δεκαοκτώ του χρόνια, αλλά στα δώδεκα, χειραφετημένος καθώς θα είναι λόγω της αχόρταγης πρωιμότητας του. Θα δραπετεύσει, όχι για να αναζητήσει ηρωικές περιπέτειες, όχι για να ελευθερώσει κάποια πεντάμορφη, φυλακισμένη σε κάστρο, όχι για να δοξάσει κάποια σοφίτα με τους εξαίσιους στοχασμούς του, μα για να στήσει εμπόριο, να πλουτίσει, και να κάνει ανταγωνισμό στον άτιμο τον μπαμπά, ιδρυτή και μέτοχο που θα "φωτιζει" τον κόσμο, και που θα έκανε τον Αιώνα (σσ.εφημερίδα της εποχής) της εποχής να θεωρείται ως υπέρμαχος πάσης οπισθοδρομικής δεισιδαιμονίας. - Τότε, οι Περιπατήτριες του Έρωτα, οι έξω από οποιαδήποτε κοινωνική τάξη γυναίκες, αυτές που είχαν μερικούς εραστές, και που καμμιά φορά τις αποκαλούμαι Αγγελούδια, σαν ευχαριστία για την ανεμελιά τους που λάμπει, ίδιο το φώς της Τύχης, μες τη λογική, όπως πάντα είναι το Κακό, ύπαρξή τους. - Τότε αυτές, λέω, δεν θα είναι παρά αδυσώπητη φρόνηση, σύνεση η οποία θα καταδικάζει τα πάντα. εκτός από το Χρήμα, τα πάντα, ακόμα και τα αμαρτήματα των Αισθήσεων! - Τότε, ό,τι θα μοιάζει με αρετή -τί λέω;- ό,τι δεν είναι φλογερή επιθυμία του Πλούτου, θα αποκτά τη φήμη της απόλυτης γελοιότητας. Η Δικαιοσύνη, αν, στην ευτυχισμένη εκείνη εποχή, θα μπορεί ακόμα να υπάρχει Δικαιοσύνη, θα θέτει υπό απαγόρευση τους πολίτες που δε θα καταφέρνουν να πλουτίσουν. - Η σύζυγός σου, ω Αστέ! το αγνό σου ήμισυ, του οποίου η έννομη ύπαρξη είανι για σένα η μόνη Ποίηση, εισάγοντας εφεξής στη νομιμότητά της μιαν άψογη ατιμία, φύλακας άγρυπνος και ερωτευμένος με το χρηματοκιβώτιό σου, δεν θα είναι πλέον παρα μόνο το τέλειο ιδιώδες της σπιτωμένης. Η κόρη σου, ευρισκόμενη εις ώραν γάμου από τη παιδική της ηλικία, θα ονειρεύεται, μέσα στη κούνια της, ότι πουλιέται για ένα εκατομμύριο, κι εσύ ο ίδιος, Ω Αστέ- δε θα βρίσκεις τίποτε μεμπτό. Και δε θα νοσταλγείς, ούτε θα μετανιώνεις για τίποτε. Γιατί υπάρχουν πράγματα στον άνθρωπο, που δυναμώνουν και προκόβουν, όσο άλλα αδυνατίζουν και φυραίνουν. Και, χάρη στη πρόοδο της εποχής εκείνης, δε θα σου απομείνουν από τα σωθικά σου παρα μόνο έντερα! - Και οι καιροί αυτοί είναι, ίσως, πολύ κοντά. Ποιος ξέρει μάλιστα αν δεν έχουν κιόλας έρθει, και αν η πηχτή ηλιθιοποίηση της φύσης μας δεν είναι το μόνο εμπόδιο, που δε μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε δεόντως το κοινωνικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο αναπνέουμε!
Όσο για μένα, που, κάπου κάπου νιώθω να αναδύει εντός μου η γελοιότητα ενός Προφήτη, ξέρω ότι δε θα συναντήσω ποτέ το έλεος μιας γιατρειάς. Χαμένος μέσα στον άσχημο τούτο κόσμο, συνωθούμενος μέσα στο πλήθος, είμαι σαν ένας άνθρωπος κατάκοπος, που πίσω του το μάτι δε βλέπει, μας στα βαθιά τα χρόνια, παρά απογοήτευση και πίκρα, και μπροστά του, παρά μια θύελλα, που μέσα της τίποτε δεν κλείνει καινούριο, ούτε διδαχή, ούτε οδύνη. Και το βράδυ όταν ο άνθρωπος αυτός εκλεψε από τη μοίρα του κάποιες ώρες απόλαυσης, καθώς τον νανούριζε η χώνευσή του, ξεχνώντας όσο μπορούσε τα παλιά, ικανοποιημένος για τα τωρινά, και καρτερικός για τα μελλούμενα, περήφανος που δεν είναι τόσο ευτελής όσο αυτοί που γύρω του διαβαίνουν , λέει από μέσα του, θωρώντας το καπνό του πούρου του "Τι με νοιάζει κατά που τραβούν αυτές οι ψυχές!"
Πιστεύω ότι παρεξέκλινα προς αυτό που οι ειδήμονες αποκαλούν πάρεργο. Θα αφήσω, ωστόσο τούτες τις σελίδες - γιατί θέλω να χρονολογήσω τον θυμό μου (θλίψη)"
Μετάφραση, Εκδόσεις ΠΛΕΘΡΟΝ - Λ.Ρινόπουλος
